Nghề làm bánh chưng ở làng Tranh Khúc
15/02/2024 - Lượt xem: 12
Xuôi về phía Nam Thành phố Hà Nội, cách trung tâm khoảng 15km, thuộc vùng ven sông Hồng, tại làng Tranh Khúc từ các cụ già, cho tới các thanh niên, trẻ nhỏ, ai vào việc nấy, nhịp nhàng với nghề làm bánh chưng truyền thống lâu đời chuẩn bị cho dịp tết Nguyên Đán 2024.
Từ xa xưa, người Việt Nam ta đã sống trong nền văn hóa lúa nước, phải phụ thuộc thiên nhiên rất nhiều. Chính vì thế mà hình ảnh những chiếc bánh chưng trong mâm cỗ ngày Tết với ý nghĩa thể hiện lòng biết ơn tới trời đất đã cho một năm mưa thuận gió hòa để mùa màng bội thu, mang lại một cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho người dân. Hình ảnh bánh chưng được bày lên trên bàn thờ cúng để bày tỏ lòng hiếu kính của con cháu đối với ông bà, tổ tiên trong ngày tết dần trở thành truyền thống không thể thiếu của người Việt.
Ngày nay, xã hội có nhiều sự thay đổi, bánh chưng vẫn là một phần không thể thiếu trong ngày tết, song nhiều gia đình lựa chọn mua bánh làm sẵn thay vì tự tay gói bánh chưng như ngày trước. Nhờ thế, mà các làng nghề truyền thống gói bánh chưng ngày càng có cơ hội phát triển.
Làng Tranh Khúc với khoảng 215 hộ làm bánh chưng nổi tiếng lâu đời và độ thơm ngon. Các sản phẩm của làng nghề không chỉ được ưa chuộng trong khu vực mà còn được tiêu thụ tại nhiều nơi trên toàn quốc.
Chứng kiến bao thăng trầm của lịch sử, đi qua chiến tranh loạn lạc, phiêu bạt khắp nơi. Mãi sau năm 1975, hòa bình, thống nhất đất nước, dân làng quay về tụ cư, làng nghề mới được phục dựng và duy trì, phát triển đến tận ngày nay. Những chiếc bánh chưng vuông vức, đầy đặn không chỉ gửi trọn lòng yêu nghề, mà còn nhắc nhớ cho mỗi người dân làng Tranh Khúc về một thời gian khó bôn ba, bám trụ, giữ lấy nghề của quê hương. Và trước sự đổi thay của xã hội hôm nay, đối diện thêm nhiều thách thức, sản phẩm truyền thống phải cạnh tranh gay gắt để tìm chỗ đứng trên thị trường, thì bánh chưng Tranh Khúc vẫn khẳng định được vị thế của mình, được người tiêu dùng tin tưởng, lựa chọn không chỉ do thương hiệu có tiếng suốt mấy chục năm mà còn bởi chất lượng, hương vị đặc trưng thật sự… khó quên!
Bên cạnh chiếc bánh chưng xanh vị cổ truyền, người dân làng nghề tiếp tục đổi mới sản phẩm phù hợp đúng thị hiếu, sáng tạo thêm bánh chưng gấc đỏ, bánh chưng cốm xanh,… Tuy vậy, bánh chưng Tranh Khúc vẫn giữ nguyên “bản sắc” với cách gói tay vo thủ công, không cần dùng khuôn mà sắc cạnh, vuông thành 8 góc, hàng trăm chiếc như một, đều nhau tăm tắp. Những mẻ bánh nóng hổi, sau khi luộc sôi vừa lửa, đủ từ 9 đến 10 tiếng sẽ được vớt ra khỏi nồi, đem rửa rồi xếp ngay ngắn, ép ráo nước để kịp sớm mai vận chuyển trên các tuyến phố, tới nhiều tỉnh thành khác nhau.
Thiết nghĩ rằng, dân làng nghề phải có “bí quyết” gia truyền để tạo nên những chiếc bánh chưng thơm ngon, xanh, rền, đậm đà như vậy. Nhưng hóa ra “bí quyết” ấy cũng không có gì quá đặc biệt, nguyên liệu chính cần sử dụng cũng chỉ đơn giản bao gồm lá dong, gạo nếp, đỗ xanh, thịt lợn. Có chăng, đó là sự tỉ mỉ, cầu kỳ ngay từ khâu đầu tiên tuyển lựa nguyên liệu được đúc rút theo kinh nghiệm ông bà xưa để lại. Gìn giữ nghề bằng chữ tâm - chính là “tôn chỉ” quan trọng nhất, và đó cũng là cách ứng xử, tiếp nhận văn hóa truyền thống bao đời nay của người dân làng nghề Tranh Khúc.
Không ngừng củng cố, xây dựng nền tảng vững chắc từ những giá trị đạo đức nghề nghiệp cao đẹp, sản phẩm làng nghề Tranh Khúc xứng đáng vươn tầm đi xa hơn, khẳng định sức mạnh thương hiệu trong bối cảnh nền kinh tế hội nhập toàn cầu. Đặc biệt, khi làng nghề Tranh Khúc được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ KH&CN) cấp văn bằng bảo hộ nhãn hiệu tập thể cho những sản phẩm truyền thống từ năm 2009 đến nay và vinh dự được UBND TP Hà Nội trao tặng Bằng công nhận danh hiệu “Làng nghề truyền thống Hà Nội” theo Quyết định số 6096/QĐ-UBND ngày 29-12-2011. Với sự quan tâm, hỗ trợ, động viên của các cấp, các ngành, sản phẩm bánh chưng Tranh Khúc ngày càng hoàn thiện hơn về chất lượng, mẫu mã, sử dụng bao bì hút chân không, in logo, ghi hạn sử dụng, mã vạch truy xuất nguồn gốc rõ ràng, gây dựng được niềm tin cho khách hàng và đối tác.
Nhằm hướng đến mục tiêu bảo tồn và phát triển làng nghề bền vững, huyện Thanh Trì cũng như chính quyền địa phương, luôn tạo điều kiện để người dân làng nghề yên tâm nâng cao giá trị sản xuất, tiếp cận được nhiều kênh bán hàng uy tín trong nước như siêu thị, cửa hàng tiện lợi, sàn thương mại điện tử,… và có thêm cơ hội xuất khẩu ra thế giới, mở rộng thị trường. UBND huyện đã giao nhiệm vụ cho xã Duyên Hà trực tiếp tổ chức giám sát quá trình sản xuất của các hộ gia đình, đảm bảo cung cấp đầy đủ nước sạch, mạng lưới điện chiếu sáng, phát triển làng nghề gắn với xây dựng nông thôn mới,... Ngoài ra, để thực hiện chính sách hỗ trợ, thúc đẩy quảng bá, xúc tiến thương mại, UBND huyện cũng tiến hành triển khai: phát triển làng nghề truyền thống gắn với du lịch sinh thái; hướng dẫn người dân đăng ký sản phẩm OCOP; tổ chức các sự kiện, chương trình, Hội chợ, Lễ hội văn hóa ẩm thực, Tuần hàng trưng bày giới thiệu sản phẩm tới người tiêu dùng và kết nối giao lưu giữa các đơn vị…
Nhờ sự quan tâm sát sao, kịp thời của các cấp chính quyền thông qua những hoạt động thiết thực, cụ thể, làng nghề bánh chưng Tranh Khúc đã có bước bứt phá, chuyển mình toàn diện. Tín hiệu khởi sắc đáng kỳ vọng từ làng nghề không chỉ đem lại thu nhập ổn định, tạo việc làm cho nhiều người lao động, đóng góp vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của toàn huyện, mà còn làm thay đổi diện mạo địa phương, nâng cao chất lượng đời sống người dân.
Một mùa xuân nữa đã đến, là người Việt Nam, dù ở bất cứ đâu trên mảnh đất hình chữ S, hay ở xa quê hương nơi bên kia bán cầu thì Tết Nguyên đán cổ truyền nhất định không thể thiếu đi cành đào thắm, bánh chưng xanh cho mâm cỗ tất niên thêm phần trọn vẹn, để mọi nhà lại được sum vầy, đoàn tụ, kính cẩn, trang nghiêm, tri ân dâng lên tiên tổ và cùng nhau nguyện ước về một năm mới bình an, thịnh vượng./.
Tổng hợp: Thanh Nam (Nguồn: Theo TC LNV)
Các tin tức khác