Gốm Kim Lan - Di sản trường tồn cùng thời gian
20/03/2025 - Lượt xem: 39
Các khai quật tại di chỉ bãi Hàm Rồng cho thấy nghề gốm ở đây đã tồn tại từ thế kỷ 7 và được coi là một trong những sản phẩm quý từ thế kỷ 8. Tuy nhiên, đến thế kỷ 18, nghề gốm dần mai một. Từ năm 1977-1978, người dân Kim Lan bắt đầu phục hồi nghề gốm và đến những năm 1990, làng có khoảng 750 lò gốm.
Một trong những đặc điểm nổi bật của gốm Kim Lan là kỹ thuật nung gốm độc đáo và nguyên liệu đất sét đặc biệt. Người dân làng Kim Lan lựa chọn những loại đất sét phù hợp, có độ dẻo cao và khả năng chịu nhiệt tốt. Quá trình sản xuất gốm gồm nhiều công đoạn, từ việc lựa chọn đất, nhào nặn, tạo hình, đến việc trang trí hoa văn và nung gốm. Những nghệ nhân làng gốm Kim Lan luôn giữ gìn những bí quyết truyền thống qua bao thế hệ để tạo ra những sản phẩm gốm có chất lượng tốt, bền bỉ theo thời gian.
Các sản phẩm gốm Kim Lan đa dạng về chủng loại, từ các đồ dùng trong sinh hoạt hàng ngày đến các đồ vật trang trí nghệ thuật. Đặc biệt, gốm Kim Lan nổi tiếng với những sản phẩm gốm thờ cúng như lọ lộc bình, chân đèn, tượng thờ, tượng phật… Những sản phẩm này không chỉ thể hiện sự tinh tế trong kỹ thuật làm gốm mà còn là sự kết hợp hài hòa giữa nghệ thuật và tín ngưỡng dân gian.
Đặc biệt, gốm Kim Lan có những nét hoa văn, họa tiết rất riêng biệt, thể hiện sự sáng tạo của các nghệ nhân trong từng đường nét. Các hoa văn chủ yếu là các hình ảnh tượng trưng cho sự phồn thịnh như hình rồng, phượng, hoa sen, các họa tiết tứ quý… Tất cả đều được khắc họa một cách tinh xảo, mang đậm dấu ấn văn hóa dân tộc.
Hiện xã Kim Lan có 17 nghệ nhân, trong đó có 1 nghệ nhân ưu tú và 7 nghệ nhân Hà Nội. Các nghệ nhân đã làm ra những sản phẩm độc đáo, đòi hỏi trình độ kỹ thuật, mỹ thuật cao. Xã có 3 sản phẩm được Tổ chức kỷ lục Guinness Việt Nam trao bằng xác lập kỷ lục Guinness cho sản phẩm gốm sứ thủ công lớn nhất; 3 sản phẩm được Viện sáng tạo độc bản Việt Nam công nhận sản phẩm độc đáo; 25 sản phẩm đạt OCOP 4 sao.
Làng nghề gốm Kim Lan hiện nay không chỉ là một nơi sản xuất mà còn là điểm đến của nhiều du khách và những người yêu thích nghề gốm. Các nghệ nhân nơi đây vẫn miệt mài duy trì nghề truyền thống, đồng thời cũng biết cách thích nghi và phát triển sản phẩm để phục vụ nhu cầu của thị trường hiện đại. Nhiều sản phẩm gốm Kim Lan hiện nay đã được xuất khẩu ra nhiều quốc gia, góp phần nâng cao giá trị thương hiệu gốm Việt Nam trên trường quốc tế.
Mặc dù có nhiều thử thách trong việc duy trì và phát triển nghề truyền thống, nhưng với sự nỗ lực của người dân và sự quan tâm của chính quyền địa phương, làng nghề gốm Kim Lan vẫn giữ được bản sắc và phát triển bền vững. Nghề gốm Kim Lan không chỉ là niềm tự hào của người dân nơi đây mà còn là một phần không thể thiếu trong di sản văn hóa phi vật thể của Việt Nam.
Tổng hợp: Thanh Nam (Nguồn: Theo TC Làng nghề VN)
Các tin tức khác