Hình ảnh chị Ma Thị Chú, dân tộc Mông ở thị trấn Mường Khương (huyện Mường Khương, Lào Cai) chuyên livestream bán hàng đã trở nên quen thuộc trên mạng xã hội. Cách làm này đã mang lại hiệu quả rất tốt trong sản xuất, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp cho bà con. Chị Ma Thị Chú cho biết khi livestream, mọi người xem thấy hay thì chia sẻ khắp nơi, việc bán hàng từ đó cũng thuận lợi hơn rất nhiều.
Khác với hình dung của nhiều người về một cô gái dân tộc thiểu số lấy chồng sớm, con cái nheo nhóc, Ma Thị Chú sinh năm 1991 hiện là bà chủ của 3 HTX nông nghiệp
Sinh ra và lớn lên ở vùng cao của xã Tả Ngài Chồ (Mường Khương, Lào Cai), từng trải qua tuổi thơ cơ cực, đã khiến Ma Thị Chú quyết tâm vươn lên thoát khỏi cảnh nghèo khó. Chú chia sẻ trước đây, nhà rất nghèo, bố lại hay uống rượu, mỗi lần uống rượu là gây sự, đánh mẹ. Thế nhưng, từ ngày mẹ đi bán thổ cẩm, có tiền, lo được cho gia đình đầy đủ hơn thì bố có phần nể mẹ và bớt gây sự, cãi vã hơn. Được chứng kiến điều đó, em nể phục mẹ vô cùng.
Năm lớp 7, mẹ đã cho Chú đi bán hàng thổ cẩm giúp mẹ, rồi chỉ vài năm sau, được mẹ cho phép buôn bán riêng để có tiền ăn học. Chú đã từng theo học trung cấp y và công tác ở bệnh viện, nhưng rồi xin nghỉ vì nhận thấy đó không phải đam mê của mình. Chú đã quyết định bỏ việc để quay lại với nghề buôn bán thổ cẩm tại các điểm du lịch và xuất cả sang nước ngoài. Sau đó, Chú chuyển sang buôn bán các mặt hàng nông sản của địa phương.
Năm 2018, thấy các thương lái Trung Quốc tìm thu mua chuối với số lượng lớn, Chú cũng tìm các mối hàng để giao dịch, đổ buôn. Bắt đầu từ đây, Chú bước chân sâu hơn vào lĩnh vực nông nghiệp. Cô cùng vài người bạn lập nên HTX Châu Thịnh Phong, chuyên về trồng chuối và sản xuất cây con giống và liên kết tiêu thụ sản phẩm với bà con nông dân
Không dừng lại ở buôn chuối, mà mùa nào thức nấy, bất cứ loại nông sản nào thương lái Trung Quốc có nhu cầu, cô đều tìm mối cung cấp số lượng lớn. Tuy nhiên, không phải lúc nào việc buôn bán cũng thuận buồm xuôi gió, có khi lượng nông sản tồn kho nhiều hơn cả đơn hàng xuất đi.
Với tố chất nhanh nhạy, Chú chuyển sang bán hàng online. Chú thường xuyên livestream để bán hàng trực tiếp luôn tại vườn, vừa giới thiệu cảnh đẹp địa phương, vừa giới thiệu về nguồn gốc, chất lượng nông sản, giúp bà con tiêu thụ hiệu quả các mặt hàng nông sản như quýt, chè, mận…
Chú chia sẻ: "Việc tiêu thụ nông sản không phải lúc nào cũng thuận lợi. Khi thấy những hàng hoá, nông sản của bà con làm ra vất vả, không tiêu thụ được, bị thối hỏng, phải đổ bỏ, nhìn bà con vừa buồn, vừa không có kinh tế, tôi lại trăn trở suy nghĩ làm sao để giúp bà con tiêu thụ hết nông sản". Nghĩ là làm, Chú tập hợp những người bạn để thành lập HTX thứ hai là HTX Cộng đồng Mường Khương do chính cô làm Phó Giám đốc, chuyên thu mua nông sản từ chuối, quýt, mận để chế biến sâu, tạo ra các sản phẩm đa dạng như rượu, tinh dầu, siro…
Mỗi năm, HTX của Chú đã tạo công ăn việc làm cho hàng trăm lao động địa phương làm việc theo mùa vụ, 12 - 15 công nhân với độ tuổi thanh niên làm việc theo hợp đồng với mức lương từ 8 - 9 triệu đồng/tháng. Hàng năm, HTX sản xuất được 200 nghìn lít rượu, trong đó có 80 nghìn lít rượu quýt, 50 nghìn lít rượu mận, 70 nghìn lít rượu chuối.
Không chỉ trực tiếp bán hàng online, Chú còn hướng dẫn cho các chị em trong bản học cách bán hàng online. Chú bắt đầu lập zoom để tổ chức trao đổi và truyền đạt lại cách bán hàng, mỗi buổi hướng dẫn cho khoảng 20 - 25 chị em. Cứ người này truyền người kia, giờ Chú cũng có hơn 100.000 người theo dõi và muốn tham gia các lớp học do em hướng dẫn.
Chú chia sẻ: "Tôi sẽ tiếp tục phát triển mạnh kênh này, hướng dẫn nhiều bạn trẻ, chị em cùng làm như mình để họ có ý thức phát triển bản thân, tự chủ về kinh tế"